ဗမာၿပည္ကိုေရွာင္သြားေလေသာ "မဟာစင္"

ဗမာၿပည္ကိုေရွာင္သြားေလေသာ "မဟာစင္"

ေနာက္ဆံုးမေတာ့မုန္တိုင္း "မဟာစင္" ဗမာၿပည္ကိုေရွာင္လို႔သြားခဲ့ပါၿပီ

အဖ်ားခတ္ယံုေလာက္ေတာ့ရွိမွာေပါ့

ဗမာၿပည္ ေအးခ်မ္းပါေစ သာယာပါေစ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံလည္း ထိခိုက္မွဳ အနည္းဆံုးၿဖစ္ပါေစေပါ့ဗ်ာ

 "မဂၤလာပါ" လို႔ဘဲဆိုပါရေစ

ဆိုုင္ကလုန္း “မဟာစင္” ဘယ္ကိုလဲ

ဆိုုင္ကလုန္း “မဟာစင္”  ဘယ္ကိုလဲ

ဗမာၿပည္မွာ သၾကၤန္မတိုင္မီ ဟိုအေရး ဒီအေရးေတြၾကားရ ၿမင္ရေတာ့ ကေလး လူၾကီး အားလံုး ထြက္ေပ်ာ္ ၾကတဲ့ သၾကန္မွာ ေအးမွေအးပါ့မလား ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းမွ ၿဖစ္ပါ့မလားဆိုတဲ့ အေတြးေတြနဲ႔ စိတ္အပူၾကီး ပူေန ရာ က ဘာအေရးကိစၥမွေပၚမလာဘဲ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းၿပီးသြားေတာ့မွဘဲ သက္ၿပင္းခ်ႏိုင္ ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့တစ္စတစ္စ ဆိုး၀ါးလာေနတဲ့ ရာသီဥတုေၾကာင့္ အပူလြန္ကဲတာေတြ ခရမ္းလြန္ေရာင္ၿခည္ မ်ားလာတာ ေတြစတဲ့ သတင္းေတြကလည္း သၾကၤန္မတိုင္မီကဘဲ ၾကားေနရၿပန္ေတာ့ ဆိုင္ကလုန္းေတြမ်ား လာေနအုန္း မလားဆိုၿပီးေတြးပူမိပါတယ္။ နာဂစ္ၿဖစ္ၿပီးကထဲက ႏွစ္စဥ္ဆိုသလို ၿမန္မာႏိုင္ငံကို ဆိုင္ကလုန္းက၀င္တတ္သမို႔ စိတ္မေအးမိတာေတာ့အမွန္ပါဘဲ။

ရာသီဥတုေဘးကလည္း ၾကားရနား၀သက္သာစရာအၾကာင္းကိုမရွိလွပါဘူး အင္းေလးကန္မွာေရေတြ ခန္းကုန္ၿပီ ေရကန္ေတြမိုးမလာမီေစာၿပီးခမ္းကုန္လို႔ ေရကန္ကိုမွီေနရတဲ့ၿပည္သူေတြ ေရဒုကၡေတြေရာက္ေန ၾကရၿပီ အပူလြန္ကဲလို႔ သက္ၾကီးရြယ္အိုေတြကြယ္လြန္ၾက ဆိုတာေတြ သာမက အၿခားအေရးေတြ ၿဖစ္တဲ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ ၿပန္ပစ္ၾကခတ္ၾကၿပန္ၿပီ ဆိုတာေတြၾကားရေတာ့ မိုးရြာရင္ေကာင္းမယ္ “အပူလည္းက်” “ေရလည္းရ”  “တိုက္ပြဲေတြလည္းအရွိန္ခ်” ၾကေတာ့ မယ္ေပါ့ေလ။

သၾကၤန္ၿပီးေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ထားသလိုဘဲ မိုးကေတာ့ၿမန္မာၿပည္ေရာက္လာပါတယ္ အပူက်မယ္ ေရရမယ္ မရွိေသးဘူး ေရာက္ေရာက္ၿခင္း ေဆာက္နဲ႔ထြင္းဆိုလိုဘဲ ေလပါ ပါလာၿပီး ေလၿပင္းေၾကာင့္ အမိုးလန္ အိမ္ၿပိဳဆိုတဲ့သတင္းေတြၿမင္ရ ဖတ္ရေတာ့တာပါဘဲ    တစ္ဆက္ထည္းမွာဘဲ ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္းတခု မၾကာခင္ရက္ပိုင္းအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ပိုင္းေဒသေတြကို ၀င္ေရာက္ႏိုင္တယ္ ဆိုတာၾကားရေတာ့ အင္တာနက္မွာအေၿပအလႊားၾကည့္ၿဖစ္ပါတယ္။

စေတြေတာ့ PDC (Pacific Disaster Center) ကထုတ္ ထားတဲ့ (၁၁-၀၅-၂၀၁၅)ေန႔ကပံုပါ အဲဒီပံုပါ အတိုင္း ဆို ရင္ေတာ့ ဗမာၿပည္ ရခိုင္ေတာ့မလြယ္ဘူး ဘုရား တယံု သာရွိ ေတာ့မယ္ေပါ့ ရခိုင္ကမ္းရိုးတမ္း အေပၚ ဘက္ သံုးခ်ိဳး တစ္ခ်ိဳးေလာက္က၀င္မွာဆိုေတာ့ အႏၲ ရာယ္ မ်ားလွ တယ္ေပါ့ေလ ဘုရားတတယ္ ဆိုတာ က လည္းကိုယ့္ ဘက္မလာပါေစနဲ႔ဆိုၿပီး သူမ်ား ဘက္သြားပါေစလို႔ ဆုေတာင္းရင္ ကိုယ့္ လူေတြေတာ့ဒုကၡမေရာက္ပါေစနဲ႔ သူမ်ားေတြေတာ့ ဒုကၡေရာက္ပါေစဆိုသလိုုမ်ိဳး ၿဖစ္မွာဆိုေတာ့ အဲလိုဆုေတာင္းေကာင္းတဲ့ အရာလည္းမဟုတ္ ေလေတာ့ ကုန္းတြင္းပိုင္းမေရာက္ခင္ အားေပ်ာ့သြားပါေစ ေပ်ာက္သြားပါေစလို႔ဘဲဆုေတာင္းရပါတယ္။ 

မုန္တိုင္းအေၾကာင္းဖတ္ၾကည့္ရာမွာ ပထမေတာ့ “အို၀မ္းဘီ” ဆိုၿပီးေၿပာေနရာကေန ေနာက္ပိုင္းေတာ့ “Cyclone Mahasen” လို႔ေၿပာပါတယ္၊ အို၀မ္းဘီကေတာ့ အို၀မ္းဆိုတာေတာ့ Zero One (၁)ေပါ့ဗ်ာ ဘီဆိုတာကေတာ့ Bay of Bengal ကိုဆိုတာပါတဲ့ အဓိပၸါယ္က ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ မွာပထမဆံုးၿဖစ္တဲ့ မုန္တိုင္းလို႔ဆိုတာပါ Cyclone Mahensen လို႔ေၿပာင္းသြားတာကေတာ့ မုန္တိုင္း အဆင့္ ေရာက္မွ နံမည္တပ္တယ္ဆိုဘဲ မုန္တိုင္းအဆင့္သတ္မွတ္တာကေတာ့ ေလတိုက္နွဳန္း တစ္နာရီ မိုင္(၄၀)ေက်ာ္္ရင္ သတ္မွတ္တယ္လို႔ဆိုတယ္ဗ်။  

နံမည္ေပးတာကလည္း သူ႔ဆိုင္ရာ ဆိုင္ရာေဒသအလိုက္ မုန္တိုင္းေစာင့္ၾကည့္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္ေတြက နံမည္ေပးၾကတယ္ဆိုပါတယ္ အိႏၵိယသမုဒၵရာေၿမာက္ပိုင္းက မုန္တိုင္းေတြကိုေတာ့ နယူးေဒလီမွာ အေၿခစိုက္တဲ့  Regional Specialised Meteorological Centre၊  ပစိဖိတ္သမုဒၵရာ အေရွ႔ပိုင္းက မုန္တိုင္းေတြ ကိုုေတာ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ဟိုႏိုလူလူအေၿခစိုက္ Central Pacific Hurricane Center၊ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာ အေနာက္ပိုင္းကမုန္တိုင္းေတြေတာ့ ဂ်ပန္အေၿခစိုက္ Japan Meteorological Agency စသၿဖင့္ သက္ဆိုင္ရာအဖြဲ႔အစည္းအသီးသီးကနာမည္ေပးၾကပါတယ္၊ မုန္တိုင္းေတြကို အေမရိကန္ဖက္ကေတာ့ ဟာရီကိန္းလို႔ေခၚၿပီး ဂ်ပန္က်ေတာ့ တိုင္ဖုန္းတဲ့၊  အဲ အိႏၵီယဘက္ကေတာ့ ဆိုင္ကလုန္းလို႔ေခၚၾကပါတယ္။ က်န္တဲ့ေဒသေတြမလဲ သက္ဆိုင္ရာအဖြဲ႔အစည္းေတြရွိေသးတယ္ဗ်။

သက္ဆိုင္ရာကၽြမ္းက်င္သူေတြရဲ့ မုန္တိုင္းသြားမယ့္လမ္းေၾကာင္းခန္႔မွန္းခ်က္ေတြအရ အေစာပိုင္းသိရတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကေန အေနာက္ဘက္နည္းနည္းေရြ႔သြားေတာ့ ဗမာၿပည္အတြက္နည္းနည္းေတာ့ စိတ္သက္ သာရာရေပမဲ့ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံဘက္ေရြ႔သြားတာကိုေတာ့ စိတ္မေကာင္းမိတာအမွန္ပါ ဒါေပမဲ့တစ္ ဖက္ႏိုင္ငံက ကိုယ့္ဗမာၿပည္ထက္ မုန္တိုင္းအေတြ႔အၾကံဳ ပိုမ်ားတယ္ဆိုတာ သိထားေလေတာ့ ဘာဘဲ ၿဖစ္ၿဖစ္ ေတာ္ပါ ေသးရဲ့ေပါ့။                                        

၁၅-၀၅-၂၀၁၃ ေန႔ PDC (Pacific Disaster Center) ရဲ့မုန္တိုင္းလမ္းေၾကာင္းအရေတာ့ အရင္လမ္းေၾကာင္းနဲ႔စာရင္ ဗမာၿပည္ အတြက္ ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္ေအးရပါတယ္ ခုစာေရးေနခ်ိန္ဟာ

ဗမာခ်ိန္(၁၅-၀၅-၂၀၁၃)ေန႔လည္ (၀၂း၁၅)ေလာက္ ရွိတာမို႔ မနက္ဖန္ (၁၆-၀၅-၂၀၁၃) (၁၅း၃၀) ေလာက္ဆိုရင္  ဆရာဦးထြန္းလြင္ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ ေလတိုက္ႏွဳန္း တစ္နာရီ(၇၈~၉၆) ႏွဳန္းနဲ႔အား အေကာင္းဆံုး ၿဖစ္လာၿပီး ညေနဖက္မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ စစ္ တေကာင္းၿမိဳ႔အနီးကၿဖတ္ ကုန္းတြင္းကို၀င္ၿပီး (၁၇-၀၅-၂၀၁၃)ေန႔ နံနက္ (၀၃း၃၀) နာရီမွာ အားေပ်ာ့ပ်က္ၿပယ္သြားမယ္ဆိုပါတယ္။ ဒီေတာ့ မဟာစင္ဟာ ကုန္းတြင္းမွာ (၁၂) နာရီ ၾကာေလာက္ေမႊေႏွာက္ မဲ့သေဘာပါ။

သက္ဆိုင္ရာေဒသအတြင္းမွာရွိၾကတဲ့ အသားအေရာင္ အယူ၀ါဒ ႏိုင္ငံသား ဘယ္လိုပင္မတူညီၾကပါေစ “မဟာစင္” မုန္တိုင္းကို အတူတူလက္တြဲၿပီး တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ ေဖးမရင္း ကူညီရင္း ေက်ာ္ လႊားႏိုင္ ပါေစ မုန္းတိုင္းအၿပီးမွာလည္း အရင္ကရွိခဲ့ၾကတဲ့ အာဃာတေတြ မုန္တိုင္းနဲ႔အတူ ေပ်ာက္ကြယ္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္း စြာေန ထိုုင္ႏိုင္ ၾကပါေစဆုေတာင္းလွ်က္။

ဆိုင္ကလုန္း "အို၀မ္းဘီ" (သို႔) "မဟာစင္" FORECAST

Cyclone O1b (or) Mahasen FORECAST May10, 2013


Source: http://www.youtube.com/watch?v=ZEVnMk5zeis

Human Rights Watch ကလည္း အၿမဲ တရားမွ်မွ်တတ မရွိပါဘူး - ေဒါက္တာရင္ရင္ႏြယ္

"Human Rights Watch ကလည္း အၿမဲ တရားမွ်မွ်တတ မရွိပါဘူး" 
 ေဒါက္တာရင္ရင္ႏြယ္

ဓါတ္ပံု-Google Image

ရခုိင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့

“လူ႔အခြင့္အေရး ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔  HRW ကေန ထုတ္ျပန္တဲ့ "ဆုေတာင္း႐ံုက လဲြၿပီး ဘာမွ မလုပ္ႏိုင္ဘူး" ဆိုတဲ့ အစီရင္ခံစာကို လက္မခံဘူး”

“Human Rights Watch ကလည္း အၿမဲ တရားမွ်မွ်တတ မရွိပါဘူး တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္တဲ့ႏုိင္ငံေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ သူတို႔ အဲဒီႏုိင္ငံေတြကို လက္ညႇိဳးမထုိးဘူး။ တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြ၊ တခ်ဳိ႕အစိုးရေတြကိုပဲ လက္ညႇိဳးထုိးတယ္”

“အရင္တုန္းက UN ေပါ့ေလ။ က်မတို႔ ေျပာလြန္းလို႔ UN က အဲဒီလို မလုပ္ေတာ့ဘူး။ ကင္တားနားတို႔ ဘာတို႔ဆိုလို႔ရွိရင္ သူတို႔က တဘက္ကိုပဲ အင္တာဗ်ဴးလုပ္တယ္။ ရခုိင္ဘက္ကို ဘယ္ေတာ့မွ သြားၿပီး မေတြ႔ဘူ”

“တဖက္ကိုပဲ အင္တာဗ်ဴးလုပ္ထားတဲ့ လူေတြရဲ႕ Report ကို က်မ လံုးဝ ျငင္းပယ္ပါတယ္။ လံုးဝ အေလးမထားပါဘူး။ Human Rights Watch တင္ မကဘူး။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အဖဲြ႔အစည္းေတြက တဘက္တည္းကို BBC ကအစ တဘက္တည္းကိုပဲ အင္တာဗ်ဴးလုပ္ပါတယ္”

“ဘဂၤါလီ လူမ်ဳိးသည္ တိုင္းရင္းသားမဟုတ္၊ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ေခၚတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ကလည္း ႏုိင္ငံက အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ နာမည္မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ခ်င္ရင္ေတာ့ ထံုးစံ ရွိပါတယ္။ ႏုိင္ငံတစ္ခုရဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ ႏုိင္ငံသံုးရပါတယ္။ စကားသံုးရပါတယ္။ ႏုိင္ငံက အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ အေခၚအေဝၚ သံုးရပါတယ္”

ရခုိင္ပဋိပကၡ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္အဖဲြ႔ဝင္ - ေဒါက္တာရင္ရင္ႏြယ္

ရခိုင္အေရး HRW အျမင္ ေကာ္မ႐ွင္အဖြဲ႔၀င္ ေဒါက္တာရင္ရင္ႏြယ္ပယ္ခ် ဗီြအိုေအ (၂၀၁၃-၀၅-၀၃) မွေကာက္ႏွဳတ္ခ်က္